Naturalny pokarm dla żółwi lądowych – rośliny jadalne dla żółwi

Jastrzębiec leśny (Hieracium murorum L.) – nazywany również jastrzębcem murowym. Występuje powszechnie w Europie oraz na części obszaru Azji (Kaukaz, Zakaukazie, Turcja). W Polsce jest pospolity na terenie całego kraju. Bylina. Kwitnie od maja do sierpnia. Nasiona roznoszone są przez wiatr. Można go znaleźć na suchych stanowiskach w lasach liściastych i mieszanych, w miejscach bardziej nasłonecznionych, rośnie także na skałach, murach. Roślina światłolubna o czym można pamiętać sadząc na wybiegach zewnętrznych. Najlepiej karmić żółwie dojrzałymi liśćmi tej rośliny tylko w ramach zróżnicowanej diety, gdy zawartość białka jest niska, a błonnika wysoka.

Prosienicznik szorstki (Hypochaeris radicata L.) – gatunek rośliny wieloletniej z rodziny astrowatych. Rodzimy obszar jego występowania to Europa, część Azji. W Polsce występuje na obszarze całego kraju, ale nierównomiernie, często mylony jest z popularnym mleczem. Kwiaty złocistożółte, języczkowe, zebrane w okazały, pojedynczy koszyczek na szczycie łodygi. Uznawany w rolnictwie za chwast, żółwie się chętnie posilą żółtymi kwiatami.

Czyściec leśny (Stachys sylvatica L.) Bylina, z długimi, płytko pod powierzchnią gruntu rozchodzącymi się rozłogami. Charakteryzuje się silnym zapachem. Przyciąga sporo owadów więc idealnie sprawdzi się w otwartych zbiornikach jednak z uwagi na dużą wrażliwość na wysoką temperaturę trzeba unikać słońca. Kwitnie na charakterystyczny karminowy kolor. Roślina ma naturalne właściwości przeciwzapalne, przeciwbólowe, przeciwbakteryjne, antywirusowe oraz przeciwgrzybicze więc warto podawać żółwiom, gdyż jest całkowicie bezpieczny.

Parietaria lekarska, pomurnik lekarski (Parietaria officinalis L.) – gatunek rośliny z rodziny pokrzywowatych. Nazwa parietaria pochodzi od łacińskiego słowa ściana, co odnosi się do głównego siedliska tej rośliny a mianowicie pęknięcia murów. Zioła jadalne dla żółwi mają jeszcze jedną zaletę, leczą choroby układu moczowego, krążenia.

Modrzyk górski (C.alpina), Modrzyk wielkolistny (Cicerbita macrophylla) – Rośnie dziko w Polsce na terenach górskich a kilka innych jest uprawianych. Jako ozdobne sadzone są zwłaszcza rośliny o kwiatach niebieskich, szczególnie w obszarze skał i wzniesień. Ładnie komponuje się w ten sposób na wybiegach zewnętrznych. Całkowicie bezpieczny dla żółwi ale należy pamiętać że jest to gatunek chroniony.

Oset (Carduus, Cirsium) – w taksonomii ludowej nazwa roślin z rodziny astrowatych niekiedy o kłujących pędach. Mają właściwości lecznice, uznawane za chwasty, czasami zbieranie ich może być nieco uciążliwe, ale duże żółwie radzą sobie z nimi bez większych problemów. Małym okazom trzeba pomóc przed odcięcie ostrych kolców. Oset jest rośliną inwazyjną więc kwiaty polecamy usuwać, zanim zawiążą nasiona.

Mikołajek (Eryngium L.) – rodzaj roślin należący do rodziny selerowatych. Występuje na wielu kontynentach. W Polsce rośnie jako chwast, ale kilka gatunków jest uprawianych i wykorzystywanych leczniczo. Wytrzymały na susze i palące słońce, może przynieść odrobinę cienia na wybiegach zewnętrznych w połączeniu z ekspozycją skalną. Nie ma znanych zagrożeń związanych z Mikołajkiem z wyjątkiem ostrych kolców, które mogą powodować obrażenia oczu, więc należy zachować ostrożność, podając go żółwiowi.

Malwa dzika (Malva silvestrys, M. moschata, M. mauritanica) – roślina jest surowcem zielarskim wykorzystywanym w leczeniu nieżytów nosa i górnych dróg oddechowych. Dawniej spożywana była jako jarzyna. Z młodych liści i pędów sporządzano zupę ziołową, sałatkę i dodatki. Z suszonych liści robiono herbatę, a kwiaty dodawano do surówek. Jest byliną niewymagającą, może rosnąć na jałowej ziemi. Preferuje stanowiska w pełnym słońcu. Nie lubi mokrego podłoża, za to doskonale znosi okresowe przesuszenie. Świetnie się sprawdzi na wybiegach półpustynnych z dużą ilością słońca. Mrozoodporna. Wszystkie żółwie żywią się kwiatami i liśćmi malwy, która kwitnie przez cały rok w ciepłych krajach. W Polsce zimą można podawać w formie suszonej.

Fiołek wonny (Viola odorata) – to świetna propozycja fiołka o intensywnie różowych, niebiesko-fioletowych, słodko pachnących kwiatach pojawiających się od końca lutego do końca kwietnia. Początkowo rozwijające się kwiaty mają barwę fioletowo-różową, która później staje się bardziej różowa. Roślina kwitnie niezawodnie i słodko pachnie. Po zakończonym kwitnieniu ozdobą stają się mocno-zielone liście na kształt serca. Urośnie w każdej przeciętnej glebie ogrodowej, choć preferuje gleby żyzne, stanowisko cieniste, półcieniste. Da sobie radę również w słońcu, jeśli gleba będzie dostatecznie wilgotna. Polecana na skalniaki, do wysadzania w pobliżu krzewów, drzew, wszędzie tam gdzie jest półcień i wilgotna gleba. Dorasta do 15 cm wysokości. Mrozoodporność całkowita więc jeśli żółw się nim nie zainteresuje w lecie to przetrwa do następnego sezonu. Rośliny jadalne dla żółwi całkowicie.

(*) Gwiazdnica pospolita (Stellaria media) – Gatunek kosmopolityczny występujący na całym świecie. Znana od stuleci jako zioło lecznicze. Zawiera wiele substancji bioaktywnych, korzystnie wypływających na cały organizm.  Z najbardziej znanych działań leczniczych to: przyspiesza przemianę materii, pomaga poprawić pracę układu trawiennego, wspomaga pracę układu wydalniczego, nerek i wątroby, przyspiesza detoksykacje organizmu. Jest jedną z pierwszych roślin pojawiających się po zimie. Gwiazdnice polecamy jako część zróżnicowanej diety, ale zawiera saponiny, które mogą zapobiegać wchłanianiu składników odżywczych z pożywienia tak więc należy karmić z umiarem.

(*) Przetacznik perski (Veronica persica Poir.) – W Polsce pospolity na terenie całego kraju, rośnie w ogrodach, na łąkach śródleśnych, pastwiskach. Chwast o drobnych, błękitnych kwiatkach chętnie jedzonych przez żółwie. Ma wiele odmian a najbardziej znane to przetacznik leśny, kłosowy, długolistny. Wszystkie mają podobne właściwości. Do zastosowania na wybiegach zewnętrznych na stanowiskach półcienistych. Chociaż przetacznik jest dość bogaty w garbniki i zawiera również aukubinę glikozydową, która okazała się toksyczna przy karmieniu szczurów w dużych ilościach. Uważa się, że roślina ta ma niską toksyczność dla żółwi i dlatego można ją bezpiecznie karmić od czasu do czasu.

Dzwonek dalmatyński (Campanula sp.) – kwitnie obficie i długo. Kwiaty liczne w formie drobnych dzwoneczków. Doskonale nadaje się do uprawy w donicach na balkonach i tarasach, ale również na rabatach kwiatowych, a nawet w ogrodach skalnych. Roślina preferuje stanowisko słoneczne lub półcieniste. Znosi okresową suszę. Dobrze zimuje więc sprawdzi się jako wieloletnia roślina na żółwiowych wybiegach. W przypadku sadzenia dzwonka bezpośrednio w ziemi najlepiej zabezpieczyć go siatką, aby żółw mógł dotrzeć tylko do części rośliny, które będą przerastać przez druciane zabezpieczenie. W przeciwnym razie zniszczy całą roślinę w mgnieniu oka czas. Jeśli zapewni się taką ochronę, dzwonek powinien powracać co roku. Ponieważ większość nisko rosnących gatunków dzwonka jest wiecznie zielonych, mogą one stanowić miłą dla oka ucztę również w terrarium.

(*) Bodziszek kosmaty (Geranium molle L.) – Dość często występujący w Polsce. Porasta przydroża, murawy, miejsca ruderalne. Kwitnie w okresie od maja do października o ile wcześniej nie zostanie zjedzony przez żółwie 🙂 Ciekawa roślina o wielu odmianach dość szybko się rozrasta i może tworzyć spora ilość naturalnego cienia w zbiornikach. Należy do rodziny pelargonii, ale wiele żółwi nie lubi tego smaku ze względu na wysoki poziom garbników obecnych w roślinie. Spożycie zbyt dużej ilości garbników może zahamować wchłanianie żelaza i ostatecznie doprowadzić do anemii, ale raczej nie ma niebezpieczeństwa w przypadku większości żółwi lądowych, ponieważ omijają ją szeroki łukiem.

(*) Iglica pospolita (Erodium cicutarium) – to zioła jadalne dla żółwi z rodziny bodziszkowatych. Jest rośliną jednoroczną lub dwuletnią, występującą na wszystkich kontynentach, w Polsce pospolita. Kwitnie od kwietnia do października. Kwiaty, o intensywnej różowej barwie, drobne. Posiada dużo składników bioaktywnych. Jest znana z wielu właściwości leczniczych m.in. ma działanie przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe. Roślina jest bogatym źródłem witaminy A i C. Bardzo lubiana przez żółwie, więc może nie przetrwać w terrarium jako roślina ozdobna, można więc pomyśleć o posadzeniu jej poza zasięgiem wzroku gada. Chociaż istnieją pewne wzmianki o tym, że Iglica jest trująca dla ryb, jest to prawdopodobnie spowodowane zawartością saponin i prawdopodobnie nie stanowi zagrożenia dla żółwi, jeśli jest karmiony oszczędnie i jako część zróżnicowanej diety.

Niezapominajka (Myosotis sp .) – Roślina dwuletnia o drobnych, delikatnych niebieskich kwiatach, wymaga gleby próchniczej, wilgotnej oraz stanowiska w półcieniu. Sprawdzi się na obrzeża rabat i jako tło dla innych roślin. Wysadzona w formie nasion kwitnie następnego roku. Jest bezpieczna dla żółwi i z uwagi na kolorowe kwiaty wzbudza zainteresowanie.

Dichonrdy pot. Trawa nerkowa (Dichondra repens) – roślina, która może posłużyć jako zamiennik trawy a przy tym być alternatywną rośliną jadalną w zbiorniku. Dichondry to rośliny jeszcze niedawno nieznane w Polsce, ale z sezonu na sezon stają coraz bardziej popularne. Można je kupić w kwiaciarniach, sklepach ogrodniczych, a nawet na straganach. Można je bezpiecznie włączyć do diety żółwia. Jednak przy zakupie należy zwrócić szczególną uwagę, aby nie pomylić ich z bluszczem, który może okazać się trujący!

Ostrogowiec, Kozłek czerwony (Centranthus ruber) – to mało znana w Polsce grupa efektownych roślin charakteryzujących się długim okresem kwitnienia. Najłatwiej można znaleźć ostrogowiec czerwony. Uprawa jest dość prosta. Polecamy sadzić w miejscach słonecznych, wtedy osiąga docelowe rozmiary i bujnie kwitnie. Nada się do terrariów półpustynnych jak również na wybieg zewnętrzny, gdzie dostarczy sporo cienia w upalne dni. Aby przetrwał zimę lepiej go okryć na zimę i zabezpieczyć przed mrozem. Jest całkowicie bezpieczny dla żółwi.

Przewłoka warzywna, pietruszka aleksandryjska (Smyrnium olusatrum L.) – gatunek rośliny z rodziny selerowatych. Pochodzi z regionu Morza Śródziemnego, a więc jest to naturalny pokarm dla żółwia greckiego, obrzeżonego czy mauretańskiego. Roślina preferuje stanowiska słoneczne i półcienie. (Nie mylić z Barszczem Sosnowskiego (!)) Kwitnie od końca maja do lipca a więc w okresie kiedy żółwie trzymamy na wybiegach zewnętrznych. Jednym ze sposobów identyfikacji Pietruszki aleksandryjskiej jest to, że zmiażdżony lub złamany liść lub łodyga pachnie selerem. Jest żółwi całkowicie bezpieczny.

Liście winogron (Vitis vinifera) – to jedne z najstarszych roślin uprawianych przez człowieka. Mają naturę chłodzącą, osuszają i działają ściągająco. W porze suszy mogą być nieocenioną alternatywą dla zróżnicowanego pokarmu dla żółwi lądowych. Ponadto liście winorośli są bogate w witaminy, minerały, garbniki, polifenole, cenne kwasy: bursztynowy, jabłkowy, winowy. Chronią wątrobę i nerki. Karmić żółwie z umiarem. Duże liście poza pożywieniem mogą posłużyć żółwiom jako schronienie przed słońcem.

Liście morwy czarno-białej (Morus nigra , Morus alba) – Czarna Morwa oprócz tego, że jest bardzo smaczna to posiada wiele właściwości zdrowotnych. Wspomaga w problemach żołądkowych, działa moczopędnie, sok z morwy ma właściwości przeczyszczające i odkażające. Liście morwy są jadalne dla żółwi lądowych i polecane szczególnie w okresie suszy, kiedy może być problem z pozyskaniem naturalnego pokarmu, zakładając że chcemy go bardziej urozmaicić. Należy jednak unikać owoców.

Liście morwy papierowej (Broussonetya papifera) – Tworzy drzewa o luźnej, rozłożystej koronie dorastające do 10 – 15 m wysokości. Kora używana jest do wyrobu papieru, łyko jako włókno do wyrobu tkanin jest to gatunek bardzo dekoracyjny a zarazem rzadki w naszym kraju. Można spotkać w sklepach ogrodniczych. Liście jajowate lub trójklapowe, długości do 20 cm, wiosną purpurowe, później srebrno – zielone. Morwa papierowa nadaje się znakomicie do nasadzeń pojedynczych jako roślina wolnorosnąca oraz w grupach jako tylnie tło w ogrodzie. Młode rośliny mogą przemarzać więc należy je na zimę okryć, starsze są odporne na mróz w naszym klimacie. Polecamy do stworzenia zagrody dla żółwi z uwagi na dużą ilość cienia oraz jako naturalny pokarm. Unikać owoców

(*) Trawy i wiechlinowate (jęczmień, owies, kukurydza, proso, panika, pszenica, kostrzewa) – Rośliny te stanowią główny komponent roślinności formacji trawiastych, łąk i pastwisk. Należą do niej również ważne rośliny uprawne, w tym zboża. Trzeba pamiętać, że dotyczy to tylko liści i należy unikać nasion (!) ponieważ mają one wysoką zawartość fosforu i skrobi. Z uwagi na dość duże zróżnicowanie pokarmowe wiosną i latem, podawać raczej rzadko. Polecamy trawy dla żółwi pustynnych Salucata

Pięciornik pospolity, rozłogowy (potentilla reptans ) – to bardzo popularny i bardzo uciążliwy chwast, który można spotkać prawie w całej Polsce. Zasiedla głównie tereny nizinne i niższe partie gór. Ze względu na długie rozłogi szybko się rozprzestrzenia, zagrażając uprawom i roślinom w ogrodzie. Należy zachować umiar przy wprowadzaniu tej odmiany na wybieg zewnętrzny. Pięciorniki są bogate w garbniki, które sprawiają, że mają nieprzyjemny smak. Zawierają również gorzką glikozydową tormentylinę, dlatego należy je podawać z umiarem, ale nie jest to roślina trująca.

(*) Powój polny (convolvulus arvensis ) – Rośnie licznie w klimacie umiarkowanym, bardzo popularny na łąkach kwietnych w Polsce. Kwitnie od maja do września. Kwiaty otwierają się tylko przy słońcu i przekwitają po jednym dniu. Podczas kwitnienia wydzielają zapach migdałów. Zapylane są przez motyle, słupek i pręciki dojrzewają równocześnie. Roślina jest miododajna stąd przyciąga sporo pożytecznych owadów. Chociaż powój polny zawiera pseudotropinę (jak również inne alkaloidy tropanowe), są one obecne w stosunkowo niewielkich ilościach, więc karmienie z umiarem lub oszczędnie jest dopuszczalne, ale powinno być podawane tylko jako część szerszej i zróżnicowanej diety. Należy jednak uważać, aby oczyścić zagrody z wszelkich powojników, ponieważ łodygi są mocne i mogą spowodować uduszenie, jeśli żółw się w nie zapląta.

(*) Kielisznik zaroślowy, powój biały (Calystegia sepium (L.) R.Br.) – gatunek rośliny należący do rodziny powojowatych (Convolvulaceae). Spotykany jest na wszystkich kontynentach. Podobne zastosowanie i zalecenia jak w przypadku powoju polnego

Soleirolia rozesłana, chłopięca główka (Helxine soleirolii ) – pochodzi z północnych wybrzeży i z wysp Morza Śródziemnego, gdzie często jest wykorzystywana jako ozdobne poduchowate wypełnienie szczelin między płytami chodnikowymi i kamieniami co może zainspirować przy tworzeniu wybiegów. Jest naturalnym pokarmem żółwi testudo żyjących w tych rejonach. Jest bezpieczny, ale nie zawsze smaczny dla żółwi.

(*) Cymbalaria bluszczykowata (Cymbalaria muralis) – To cenna bylina zadarniająca, która w naturze rośnie nad brzegami strumieni i stawów, w wilgotnych lasach i na łąkach na cienistych stanowiskach. Tworzy rozległe, ale niskie kobierce. Purpurowo nabiegłe, płożące pędy zakorzeniają się w węzłach i szybko zadarniają powierzchnie obrastając skały, rabaty. To doskonała roślina do obsadzania na brzegach zbiorników wodnych – posadzona w strefie nadbrzeżnej wypuszcza długie pędy, które dobrze maskują brzeg zbiornika. Jest świetną rośliną okrywową, nadaje się na cieniste rabaty, a także do ogrodów skalnych co może zainspirować, aby stworzyć ładny wybieg dla żółwia. Podawać umiarkowanie jako zróżnicowaną dietę.

(*) Chaber (Centaurea cyanus, C. scabiosa, C. nigra ) – bardzo licznie pokrywa pola i łąki wiosną i latem, tworząc fioletowo-niebieski dywan z kwiatów między rosnącym zbożem. Jest to popularna, wśród gatunków testudo, roślina rosnąca w Basenie Morza Śródziemnego. Młode pędy i kwiaty są jadalne. Jednak z uwagi na silne działa moczopędne unikać ciągłego podawania żółwiom, aby nie doprowadzić do odwodnienia.

(*) Jeżyna (Rubus ulmifolius ) – Owoce charakteryzują się głównie silnym aromatem, czarną barwą i kwaśnym posmakiem. Owoc ten żółwie mogą spożywać sporadycznie z uwagi na dużą ilość cukrów niemniej jednak nie bójmy się ich podawać, gdyż jest to również pokarm występujący w naturze w lasach zamieszkiwanych przez gatunki testudo i stanowią alternatywę dla ziół łąkowych w okresach owocowania jeżyny. Natomiast zanim ktoś nas za to zgoni dodamy, że powinny stanowić niewielką ich część diety. 🙂

(*) Czosnaczek pospolity (Alliaria petiolata) – gatunek rośliny z rodziny kapustowatych. Występuje na obszarze Europy, w Afryce Północnej oraz Azji zachodniej i południowej. W Polsce gatunek pospolity. Podawać żółwiom rzadko z uwagi na małą zawartość tłuszczów jak również dużą zawartość fosforanów względem wapna. Zawiera również glukozynolany, więc podawaj tylko niewielkie ilości jako część zróżnicowanej diety. Natomiast jako roślina ozdobna sprawdzi się świetnie w żółwiowym zbiorniku.

(*) Rzeżucha łąkowa (Cardamine pratensis L.) – gatunek roślin zielnych z rodziny kapustowatych. Rosną licznie na polach i łąkach tworząc liliowe połacie. Mają ładne kwiatki i nie są wymagające więc można je wprowadzić z ostrożnością na wybieg zewnętrzny. Nie ma znanych zagrożeń związanych z kwiatem rzeżuchy łąkowej, ale ponieważ jest to roślina kapustna, podawaj ją z umiarem jako część zróżnicowanej diety.

(*) Tasznik pospolity (Capsella bursa-pastoris (L.) Medik.) – gatunek rośliny należący do rodziny kapustowatych (krzyżowych). Pochodzi ze wschodniej części basenu Morza Śródziemnego, ale współcześnie jest szeroko rozprzestrzeniony na całym świecie, także w Polsce. Ma niewielkie wymagania, rośnie praktycznie wszędzie i jest odporny na susze. Tasznik ma niską zawartość tłuszczów względem białka, dlatego należy podawać z umiarem. Również z uwagi na dużą zawartość fosforanów i saponiny, która w dużej ilości bywa toksyczna.

(*) Koniczyna biała/różowa (Trifolium repens, T. pratense.) – Roślina ta występuje naturalnie na wszystkich kontynentach. W Polsce rośnie praktycznie wszędzie, często uznawana za chwast. Koniczyna jest dość wytrzymała i dobrze znosi koszenie, udeptywanie, a nawet podgryzanie, dlatego mogłaby wprowadzić nieco ożywienia do wybiegów. Niemniej, jednak zalecamy sadzenie jej w ograniczonej ilości, gdyż byłaby zbyt chętnie jedzona przez żółwie. Koniczyna to roślina strączkowa stąd spożywanie jej w dużej ilości spowoduje, iż żółwie otrzymają zbyt dużą ilość białka względem tłuszczy co nie jest wskazane w ich diecie. Ponadto niektóre gatunki potrafią wytworzyć związki cyjanogenne oraz fotoaktywne, które powodują reakcje światłoczułe u wielu zwierząt. Zanim jednak się wystraszycie dodam, iż nadal można nią karmić żółwie jako niewielki procent ich diety. Uwaga

(*) Lucerna ( Medicago sp .) – Rośliny te występują na wszystkich kontynentach Starego Świata. Niektóre gatunki są cennymi roślinami pastewnymi, które uprawiane są z przeznaczeniem na zielonkę, paszę, susz, siano lub kiszonkę. Kwitną żółte, motylkowe, wyrastają z kątów liści. Można podawać żółwiom, ale umiarkowanie w diecie, gdyż również jest to roślina strączkowa i zawiera dużą ilość białka. Ponadto lucerna potrafi wiązać azot (choć mniej niż inne z rodziny koniczynowatych) więc kluczem jest umiar.

(*) Siekiernica (Hedysarum L.) – W Polsce występuje naturalnie tylko na obszarach górskich jako siekiernica górska (Hedysarum hedysaroides). Gatunki z tego rodzaju zasiedlają suche zarośla i widne lasy, tereny skaliste, klify. Niektóre jej gatunki uprawiane są jako rośliny ozdobne. Podawać jako pożywienie z umiarem, gdyż jest to również roślina strączkowa, ale jako ozdoba wybiegu zewnętrznego sprawdzi się idealnie.

(*) Wyka zwyczajna ( Vicia sepium ) – W większości występują one na półkuli północnej, w strefie klimatu umiarkowanego również w Polsce. Zasiedlają zazwyczaj suche, trawiaste łąki i murawy, zarośla, wydmy piaszczyste i żwirowe. Wiele gatunków to rośliny uprawne, w tym jadalne i pastewne, nieliczne uprawiane są jako rośliny ozdobne. Może być stosowana jako ozdoba w zbiornikach u żółwi lądowych, ale nie przesadzać z podawaniem jako pokarm, gdyż jest to roślina strączkowa. Kwiaty i liście tej rośliny, choć bogate w białko, są dobre jako niewielka część zróżnicowanej diety. Nasiona zawierają glikozyd cyjanogenny, który w procesie trawienia przekształca się w cyjanek, więc unikaj strąków.

Cykoria (Cichorium intybus L. var. foliosum) – jest rośliną zielną należącą do rodziny astrowatych. W warzywniakach możemy ją kupić od listopada do kwietnia. Ma delikatną łodygę, lancetowate liście. Częścią jadalną cykorii jest wyrastająca z korzenia palowego kremowobiała liściasta główka o zielonych brzegach Liście cykorii zawierają wiele witamin, zwłaszcza tych z grupy B, które wspierają układ nerwowy. Są również ważne dla prawidłowego metabolizmu. Bezpieczna dla gatunków testudo, ale karmić z umiarem.

Endywia kędzierzawa (Cichorium endivia var. crispa) jest jednoroczną rośliną sałatową o ozdobnej rozecie powcinanych liści i delikatnym, gorzkim smaku. Znana już w starożytnym Rzymie, endywia była powszechnie uprawiana, głównie w celach leczniczych. Ze wszystkich zielonych warzyw, cykoria endywia jest najbogatsza w karoten. Jest również dobrym źródłem witaminy C, wapnia, chloru, żelaza, fosforu. Stosunek Wapna do Fosforu to 1,25:1. Bardzo lubiana przez żółwie. Podawaj jako część zróżnicowanej diety, gdy chwasty i kwiaty nie są dostępne.

Roszponka, roszpunka (Valerianella Miller) – Rośliny te występują naturalnie przede wszystkim w Eurazji, w klimacie umiarkowanym, na obszarze od Wysp Brytyjskich i Portugalii. Rośliny te zasiedlają najczęściej suche tereny skaliste, częste są także w krajobrazie rolniczym, na polach i na siedliskach skalnych. W Polsce uprawiane jako warzywa głównie roszpunka warzywna V. locusta. Można spróbować zasadzić w terrarium jednak z uwagi na dość apetyczny wygląd i zapach żółwie zjedzą ją zanim się ukorzeni. Polecana w czasie kiedy chwasty i kwiaty nie są dostępne.

(*) Rukola (Eruca vesicaria (L.) Cav.) – Dziko rośnie m.in. w basenie Morza Śródziemnego, nad Morzem Czarnym, stąd też jest popularna w diecie śródziemnomorskiej przyrody. W Polsce również można ją spotkać dziko rosnącą. Mało wymagająca i dość szybko się rozrasta. Jest źródłem błonnika i witamin z grupy B, witaminy K, C oraz E. Czy żółw może jeść rukole? Niektóre żółwie omijają ją szerokim łukiem z uwagi na ostry smak. Chociaż nie jest toksyczna, jest to roślina kapustna i zawiera goitrogeny , które w dużych ilościach mogą przyczyniać się do powstawania kamieni nerkowych i pęcherza moczowego, więc podawaj z umiarem.

(*) Botwina (Łodygi) – To młode liście buraka ćwikłowego, jadalne, popularne jako dodatek do zup czy sałatek. Łodygi botwiny mogą być podawane żółwiom ale okazjonalnie gdyż zawierają szczawiany. Botwina zawiera jednak dużo witamin, żelaza i wapnia. Jest też bogatym źródłem antyoksydantów. Sezon na botwinę trwa od maja do końca lipca, w tym czasie dostępne są chwasty i kwiaty dlatego należy podawać botwinę żółwiom tylko jako urozmaicenie diety.

(*) Boćwina, kapusta rzymska – Warzywo pochodzące z basenu Morza Śródziemnego. Boćwina zawiera dużo białka, ale za to proces jego wchłaniania jest wspierany przez znajdującą się w nich sporą ilość witaminy A. Zawiera też kwas foliowy, błonnik, potas, żelazo, wapń oraz witaminy z grupy B. Boćwina jest również dość bogata w kwas szczawiowy, więc podawaj ją tylko okazjonalnie. Ważne jest, aby upewnić się, że żółw jest w pełni nawodniony przed podaniem.

Opuncja (Opuntia) – Opuncji poświęciliśmy osobny artykuł z uwagi na pozytywną rolę jaką odgrywa w świecie gadów i to nie tylko żółwi lądowych. Opuncja jest polecana również jako pokarm dla agam, legwanów, biczogonów. Roślina z pewnością poza terrarium sprawdzi się również na wybiegach zewnętrznych, gdyż dobrze sobie radzi latem w Polskich warunkach, na zimę można ją przenieść na parapet, sadząc w doniczce, aby nie zmarła. Spożywanie jej w zbyt dużych ilościach przez żółwie może mieć działanie przeczyszczające.

Aloes zwyczajny (Aloe Vera) – podobnie jak opuncja poświęciliśmy jej osobny artykuł, który możecie przeczytać tutaj. Aloes to nieocenione bogactwo witamin i minerałów. Stosowany w medycynie i kosmetologii. Na pewno niejedna osoba z Was posiada go na swoim parapecie. W związku z tym zachęcam do wypróbowania go w terrarium. O ile żółw go nie zje zanim się ukorzeni, ozdobi każde terrarium. Podobnie jak inne sukulenty spożywana w dużej ilości może mieć działanie przeczyszczające.

Rozchodnik (S.album , S.spectabile, S.reflexum, S.spathulifolium, S.rupestre, S. spurium ) To bardzo wdzięczny sukulent, który sprawdzi się zdecydowanie jako ozdoba terrariów i wybiegów zewnętrznych. Do ogrodu wniosą różnorodność form i barw. Od wiosny do końca jesieni będą zdobić suche, ubogie miejsca w ogrodzie. Jest to bezpieczna roślina dla żółwi lądowych, aczkolwiek jeśli będzie zbyt często podjadana to sugerujemy posadzić inne rośliny jadalne dla żółwi dla przeciwwagi.

Rojnik (Sempervivum sp.) – To roślina mało wymagająca. Osiąga wysokość 10-25cm. Kwitnie w okresie od VI-VII na różowo lub rubinowoczerwono. Sprawdzi się świetnie zarówno na wybiegach zewnętrznych jak i w terrariach pustynnych lub półpustynnych z uwagi na małe wymagania glebowe. Po kwitnieniu rojnik zanika, ale pozostawia po sobie kilka odnóżek, które szybko się rozrosną, dzięki czemu wybieg zyska nową roślinność. Polecamy w kompozycji z kamienistym podłożem i skałami. Rojniki są dobre dla żółwi do jedzenia, ale tak jak w przypadku wszystkich sukulentów, podawać z umiarem, ponieważ może powodować luźne stolce.

Eszeweria gwieździsta ‘Miranda’ (Echeveria sp.) – to wyjątkowy sukulent z suchego Meksyku. Sukulent o małych wymaganiach i minimalnej opiece polegającej na podlaniu rośliny dwa razy w miesiącu. Roślina sprawdzi w żółwiowych zbiornikach pustynnych lub półpustynnych. Praktycznie nie wymaga podlewania, gdyż tyle co zostanie zroszone terrarium, roślina pobierze wilgoć z otoczenia. Natomiast nie należy przesadzać z jej podlewaniem, więc trzeba przemyśleć jej miejsce w zbiorniku. Na wybiegach zewnętrznych polecamy ekspozycje słoneczne z dużą ilością kamieni. Bezpieczna dla żółwi i podobnie jak inne sukulenty trzeba zachować umiar podczas karmienia.

Przypołudnik (Mesembryanthemum L.) – rodzaj roślin należący do rodziny pryszczyrnicowatych (przypołudnikowatych). Rośliny te występują w Afryce Południowej oraz w basenie Morza Śródziemnego i są naturalnym pokarmem gatunków testudo. Tworząc zbiorniki z przypołudnikiem mamy pewność że biotop żółwi greckich czy obrzeżonych będzie bardzo zbliżony do naturalnego.

(*) Delosperma (Delosperma) to bylina sukulentowa, która należy do rodziny pryszczyrnicowatych. Inaczej zwana przypołudnikiem lub słonecznicą. Wywodzi się z Afryki Południowej ale w naszych warunkach radzi sobie świetnie. o płożącym przekroju osiąga od 5 do 10 cm wysokości, tworząc rozłożyste kępki, które w optymalnych warunkach mogą przejść w barwne kobierce. Mięsiste i wałeczkowate liście mają ciemnozieloną lub szarozieloną barwę. Delosperma zachwyca pięknymi kwiatami w wielu kolorach. Mogą być białe, kremowe, czerwone, pomarańczowe, żółte lub fioletowe. Kielichy kwiatów są bardzo wrażliwe na światło, w dzień pozostają otwarte, w nocy zaś przy niesprzyjającej pogodzie się zamykają. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Wysoka zawartość szczawianów.

Begonia ( Begonia semperflorens ) – występuje dziko w Brazylii, gdzie jest rośliną wieloletnią, u nas zaś to roślina jednoroczna. Dorasta do wysokości 20 – 30 cm. Liście są jajowate, błyszczące, osadzone na mięsistych ogonkach. Kwitnie od początku czerwca do późnej jesieni. Tylko zbyt częste jej spożywanie przez żółwie może być uciążliwe, gdyż zawiera szczawiany. Ale jeśli potraktujemy ją jako element dekoracyjny w terrarium lub na wybiegu to ozdobi wnętrze pięknymi kwiatami. Begonie lubią żyzne gleby i źle znoszą długotrwałą suszę więc trzeba wziąć te 2 aspekty pod uwagę w planowaniu przestrzeni. Podawać w ramach zróżnicowanej diety.

Aptenia sercolistna (Aptenia cordifolia) – to sukulent pochodzący z południowej Afryki. W naszym klimacie aptenia nadaje się do uprawiania w doniczkach, gdyż jest zdecydowanie ciepłolubna co jest dużym atutem, jeśli chcemy roślinę zastosować w żółwiowych terrariach. Roślina ma gładkie, mięsiste i dość grube liście w kształcie serca. Kwiaty aptenii nie są zbyt okazałe, przypominają trochę stokrotkę. Roślina bardzo lubiana przez żółwie i całkowicie bezpieczna.

Drzewko szczęścia, czyli grubosz jajowaty (Crassula ovata), pochodzi z suchych i gorących terenów Afryki Południowej. Jest sukulentem z rodziny gruboszowatych (Crassulacaea). W naturze jest silnie rozgałęzionym krzewem, osiągający do 2 m wysokości. W Polsce popularny na parapetach w doniczkach. Można go bez obaw wstawić do terrarium jako ozdoba terrarium, ale w miejscu w którym zraszanie będzie raczej rzadkością gdyż roślina nie lubi zbyt częstego podlewania. Można spróbować umieścić ją w strefie suchej w sąsiedztwie żarówki UV. Drzewko szczęścia nie powinno być podstawą pożywienia żółwi lądowych, gdyż zawiera szczawiany, które w dużej ilości mogą być toksyczne, natomiast jako element dekoracyjny sprawdzi się idealnie. Żółwie raczej się nim nie interesują, ale karmienie małymi ilościami nie zaszkodzi.

Gasteria ‘D Due’ (Gasteria sp.) – mały sukulent, który porasta w naturze nabrzeża południowej Afryki, w Polsce do kupienia w wielu sklepach ogrodniczych w małych doniczkach. W kompozycji z grupą skał i piasku można stworzyć ciekawe wnętrze w żółwiowym terrarium. Gasteria jest blisko spokrewniona z aloesem i haworthią i jest odpowiednia dla żółwi, ale podobnie jak wszystkie sukulenty może działać przeczyszczająco, więc podawaj jako część zróżnicowanej diety lub okazjonalnie jako smakołyk.

Haworsja (Haworthia) – to ciekawa i mało wymagająca roślina o oryginalnym wyglądzie, nieco przypominająca aloes, o którym można przeczytać więcej tutaj. Jako sukulent ma niewielkie wymagania i z jej hodowlą poradzi sobie początkujący hodowca żółwi. Niemniej jednak jest to sukulent więc raczej unikajmy zraszania miejsc, gdzie Haworsja sobie rośnie, gdyż wilgoć pobierze z terrarium. Żółwiowy smakołyk ale bez przekarmiania.

Zaślaz, pot. klonik pokojowy (Abutilon Mill.) – rodzaj roślin z rodziny ślazowatych. Rośliny te występują w strefie tropikalnej i subtropikalnej całego świata, W Europie można spotkać tylko jeden gatunek – zaślaz pospolity. Latem można go hodować na wybiegu zewnętrznym, ale miejscach częściowo zacienionych, zimą należy przenieść do doniczki. Jego kwiaty są lubiane przez żółwie. Roślina ma charakterystyczne, jasnozielone liście. Dekoracyjne są również kwiaty klonika, które mają średnicę 3-5 cm. Najczęściej są żółte, ale mogą być też różowe, fioletowe, pomarańczowe i wielobarwne.

Dąbrówka rozłogowa (Ajuga reptans L.) – gatunek rośliny należący do rodziny jasnotowatych. Rośnie dziko na terenie północnej Afryki (Algieria i Tunezja), w całej Europie, Azji Zachodniej. Jest naturalnym pokarmem żółwi z gatunku testudo zamieszkujących te obszary. Nadaje się na skalniaki i jako roślina okrywowa. Sprawdzi się świetnie na wybiegu zewnętrznym, ale należy zwrócić uwagę, aby stanowisko było półcieniste, gdyż roślina nie przepada za pełnym słońcem. Ta roślina jest bogata w garbniki, ale można ją podawać z umiarem i jako część zróżnicowanej diety.

Malwa różowa (Alcea rosea) – rewelacyjna roślina przy zastosowaniu jej na wybiegach zewnętrznych. Kwiaty malwy są przysmakiem nie tylko żółwi lądowych, ale również wielu małych gryzoni czy ssaków.  Bylina do udanej uprawy wymaga słońca, żyznej gleby i częstego podlewania, a więc wszystko co jesteśmy w stanie spełnić tworząc wybieg zewnętrzny. Roślina rośnie do 2,5m co jest kolejnym atutem gdyż będzie dawać naturalny cień dla zwierząt, które szukają latem schronienia przed słońcem. Malwa odznacza się długim kwitnieniem, które trwa aż do września, w związku z czym przez cały sezon możemy dostarczać żółwiom naturalny pokarm. Co ciekawe żółwie szczególnie kochają kwiaty malwy, a jeśli roślina nie jest chroniona w wybiegu, zostanie zjedzona do ziemi. Polecamy!

Aster (Aster L.) – rodzaj roślin nasiennych z rodziny astrowatych. Nazwa pochodzi o łacińskiego słowa „aster” czyli gwiazda co ma związek z kwiatostanem, który ją przypomina. Kwitnie w zależności od gatunku na biało, różowo, purpurowo, czerwono, niebiesko. Rośliny są łatwe w uprawie. Najlepiej rosną na słonecznym stanowisku lub w półcieniu, na przepuszczalnej i żyznej ziemi. Jednak z uwagi na dużą rozłożystość kwiatostanu raczej polecamy na wybieg zewnętrzny. Poza tym całkowicie jadalna przez żółwie i polecamy ją włączyć w ich codzienną dietę w czasie kwitnienia.

Tawuła Astilbe – doskonale odnajdująca się w ogrodach w miejscach zacienionych, obficie kwitnie co z pewnością ucieszy żółwie, gdyż jest przez nie bardzo lubiana. Można ja spotkać w parkach, przydomowych rabatach a także jako małe żywopłoty. Tawułka jest bardzo lubiana przez zapylacze więc jeśli znajdzie się na wybiegu zewnętrznym to z pewnością poza żółwiami odwiedzi ją mnóstwo motyli i pszczół. Jest całkowicie bezpieczna dla żółwi.

(*) Żagwin, obrecja (Aubrieta Adans.) – rośliny jadalne dla żółwi z rodziny kapustowatych. Należy do niego ok. 20 gatunków. Występują naturalnie w basenie Morza Śródziemnego i stanowią naturalny pokarm żółwi z gatunku testudo. W naturze rośliny rosną na terenach skalistych i w suchych lasach sosnowych co może zainspirować przy tworzeniu wybiegów. Rośliny wczesną wiosną okrywają się licznymi kwiatami i z tego powodu uprawiane są jako ozdobne również w Polsce. Podawać z umiarem jako pokarm z uwagi na dużą ilość fosforanów i szczawianów.

(*) Bergenia – Uprawa możliwa na niemal każdej glebie i stanowisku, ale najchętniej będzie roślinie w miejscach półcienistym lub cienistym, na glebie próchniczej, umiarkowanie wilgotnej, o odczynie obojętnym. Na stanowiskach bardziej nasłonecznionych wymaga więcej wilgoci w podłożu. Roślina jest wieloletnia o skórzanych, dużych liściach i różowych kwiatach. Będzie prawdziwą ozdobą ogrodu Kwitnie w marcu i kwietniu. Bergenia zawiera garbniki i chociaż nie są klasyfikowane jako toksyczne, nadawałyby gorzki smak, dlatego najlepiej podawać je w tylko z umiarem i jako element zróżnicowanej diety.

(*) Bignonia (Bignonia L.) – pnącze o czerwono lub pomarańczowo – żółtych kwiatach. Roślina nie jest niestety mrozoodporna więc trzeba wykopywać jesienią, chyba że zostanie dobrze osłonięta. Co ciekawe kwiaty zapachem przypominają kawę lub czekoladę. Roślina może służyć jako osłona przed palącym słońcem z uwagi na dość szybki wzrost do 4m w trakcie jednego sezonu. Chociaż wiadomo, że liście i korzenie powodują zapalenie skóry i nadmierne pocenie się u ludzi, kwiaty można podawać żółwiom w ograniczonych ilościach w ramach zróżnicowanej diety.

Wyżlin większy (lwia paszcza) Snapdragon – Roślina jednoroczna uprawiana z nasion. W zależności od odmiany lwia paszcza karłowata wyrasta do 20-25 cm, zaś lwia paszcza większa osiąga wysokość do 90 cm. Kwiaty mają oryginalny, charakterystyczny kształt – po naciśnięciu szeroko się otwierają i kojarzą się z paszczą zwierzęcia stąd też potoczna nazwa. Atrakcyjne są również kolory tych kwiatów. Można spróbować posadzić w terrarium w formie nasion. Na naszym podłożu dla żółwi lądowych firmy Marak powinny wykiełkować, jeśli w terrarium będzie żarówka z UVA. Kwiaty i liście są dobre jako pokarm podstawowy dla żółwi. Należy jednak pamiętać, że kwiaty Snapdragon bardzo przypominają kwiaty (łac. Linaria purpurea) , który jest toksyczny, więc upewnij się, że dobrze zidentyfikowałeś roślinę.

Nagietek (Calenduleae) – rodzaj roślin należący do rodziny astrowatych. Występują licznie w rejonie Morza Śródziemnego i południowo-zachodniej Azji. Są naturalnym pokarmem żółwi lądowych, które zamieszkują tereny ich występowania. W warunkach domowych warto zasadzić w ogrodzie, aby mieć stały dostęp do świeżego pokarmu w sezonie kwitnienia. Nagietek kwitnie od czerwca do września i daje przy tym sporo cienia, gdyż roślina potrafi dorastać do 50cm. Czasem niektórym osobnikom nie smakuje ale i tak polecamy! Również w wersji suszonej.

Dzwonki ozdobne (Campanula) – to rodzaj roślin, głównie bylin, należących do rodziny dzwonkowatych. Niektóre gatunki można spotkać również w Polsce – część z nich objęta jest ścisłą ochroną. W Tatrach można trafić na dzwonki alpejskie, z kolei na łąkach całego kraju widuje się dzwonki okrągłolistne i szerokolistne, które dorastają do wysokości 150 centymetrów. Większość gatunków dzwonków lubi stanowiska słoneczne. Sadzi się je z nasion w maju do gruntu. Przy odrobinie szczęścia wykiełkują również w terrarium. Polecamy włączyć je do żółwiowej diety w trakcie sezonu kwitnienia.

Wiciokrzew (Lonicera periclymenum ) – Pnącze wieloletnie spotykane w wielu ogrodach. Dorasta do 5-6m i kwitnie na białoróżowo lub żółtobiało od maja do końca lipca. Mają piękny choć dość mocny zapach. Po przekwitnięciu tworzą się czerwone, kuliste owoce. Można włączyć kwiaty do diety żółwi lądowych jak również wziąć pod uwagę roślinę przy projektowaniu zewnętrznych wybiegów, gdyż roślina może dać zwierzakom sporo cienia.

Klarkia (Clarkia) – Klarkia jest rośliną jednoroczną, która w naturalnych warunkach rośnie na obszarze Ameryki Północnej. Osiąga do 70cm wysokości. Roślina uwielbia dużo słońca i wysokie temperatury co może się świetnie sprawdzić latem, kiedy jest go aż nadto. Roślina jest całkowicie jadalna przez żółwie więc można ją z powodzeniem podawać w sezonie. Sprawdzi się na wybiegach zewnętrznych.

Nachyłek (Coreopsis) – Spotykany na słonecznych rabatach nachyłek to jednoroczna wysoka bylina ozdobna o bardzo ładnym kwiatostanie. Jest całkowicie jadalny przez żółwie. Wysiewa się go z początkiem wiosny a kwitnie od maja do października. W terrariach może być nieco za wysoki, ale już na wybiegach sprawdzi się np. na skalniakach czy rabatach. Z uwagi na długi okres kwitnienia będzie idealnym urozmaiceniem żółwiowej diety.

Dalia (Dahlia) – jest rośliną bulwiastą. W zależności od odmiany osiąga 20–150 cm wysokości. Łodygi dalii są grube, rozgałęzione, a liście pierzaste. Koszyczki kwiatowe w zależności odmiany mają różną średnicę, budowę i barwy. W naszym klimacie dalie uprawia się jako rośliny jednoroczne. Kwiaty i liście dalii można podawać żółwiom z umiarem, ale należy zauważyć, że niektóre źródła donoszą o łagodnym zapaleniu żołądka i jelit oraz zapaleniu skóry u kotów i psów, które zjadły dalie. Ponieważ gady mają inną skórę i układ pokarmowy niż ssaki, badania wskazują, iż żółwie nie odczuwają takich samych skutków jedzenia tej rośliny. Zalecamy zachowanie ostrożności, podczas podawania kwiatów i liści tej rośliny, podawać z umiarem. Natomiast korzenie i bulwy tej rośliny są trujące.

Kosmos (Cosmos) – kwiaty kosmosu to bardzo delikatna i zwiewna roślina. Dorasta do ponad metra wysokości, mocno się rozgałęzia i na wierzchołkach licznych łodyg tworzy delikatne kwiatostany o średnicy do 6 cm. Kwiaty są najczęściej różowe lub liliowe, a środek żółty. Polecamy wysiew do gruntu w maju w słonecznych miejscach, ale osłoniętych od wiatru. Można podawać żółwiom w czasie kwitnienia.

Diaskia (Diascia) – w naszym klimacie uprawiana jest jako roślina jednoroczna. Potrzebuje słonecznego stanowiska i żyznej, próchniczej, przepuszczalnej, stale lekko wilgotnej gleby. Nie toleruje suszy, wody zalegającej w pobliżu korzeni i cienia. Źle znosi też ulewne deszcze i silne wiatry, dlatego najlepiej czuje się jako roślina doniczkowa, uprawiana na ciepłych, słonecznych, zadaszonych, zacisznych balkonach i tarasach. Można, spróbować zasadzić nasiona Diaskii w terrarium. Poza dostępem do świeżego pokarmu przy odrobinie szczęścia zachwyci nas bardzo licznym kwiatostanem. Jest całkowicie jadalna przez żółwie.

Jeżówka (Echinacea) – jest gatunkiem rośliny z rodziny astrowatych. Występuje w kilku odmianach, jednak najpopularniejszymi są jeżówka purpurowa oraz wąskolistna. Wysiewana z nasion nadaje się na rabaty oraz jako cięte kwiaty lub… jako pokarm dla żółwi lądowych. Jeżówka ma też właściwości lecznicze, poprzez zwiększenie naturalnej odporności. Polecamy dla gadów roślinożernych.

Wiesiołek dwuletni, nocna świeca (Oenothera biennis L.) – gatunek rośliny należący do rodziny wiesiołkowatych. Roślina dwuletnia. Kwitnie od czerwca do sierpnia i w tym okresie może być z powodzeniem podawana żółwiom lądowym. Kwiaty nocą wydzielają intensywny, przyjemny zapach a żółwie je uwielbiają.

(*) Maczek kalifornijski, pozłotka, (Eschscholzia) – należy do roślin makowatych. Znana jest z pozytywnych działań w ziołolecznictwie. Osiągają 16 cm średnicy, kwitną zwykle na kolor pomarańczowy lub czerwony. Z uwagi na dużą zawartość alkaloidów i glikozydy należy podawać z umiarem. Może być pomylony z innymi roślinami z rodziny makowatych, które bywają trujące, stad jeśli nie masz pewności unikaj.

Fuksja (tylko kwiaty) – jest rośliną ozdobną, która rosnąć może zarówno w doniczce, jak i w ogrodzie. Uprawa nie jest szczególnie skomplikowana. Natomiast dla zwierząt jadalne są kwiaty. Stąd najlepiej nie włączać tych roślin w sztuczny biotop u żółwi a podawać jedynie jako urozmaicenie diety.

Goździk (Dianthus) – Należy do rodziny goździkowatych (Caryophyllaceae) i występuje na całym świecie. Jest bardzo wytrzymały i wiele lat może kwitnąć w przydomowych ogródkach. Łatwo się rozkrzewia i dość szybko rozrasta. Ładnie komponuje się na skalniakach i rabatach. Dianthus jest bogaty w saponiny i może powodować zaburzenia żołądkowo-jelitowe, dlatego żółwiom może być podawany jako bardzo mała część zróżnicowanej diety.

Gazania – (Gazania Gaertn.) – rodzaj roślin należący do rodziny astrowatych. Należy do niego kilkanaście gatunków roślin pochodzących z Afryki Południowej i tropikalnych obszarów Afryki. Jest to egzotyczna roślina o bardzo dużych, niezwykle kolorowych kwiatach. Nasiona gazanii wysiewa się w marcu w małych szklarniach, siewki pikuje, a gotową rozsadę gazanii wysadza do gruntu po minięciu wiosennych przymrozków. Warto mieć te kwiaty w swoim ogrodzenie, aby latem urozmaicić pokarm żółwi w okresie ich kwitnienia.

Jaśmin (Jasminum) – bardzo ładnie pachnące pnącze, które jest przysmakiem dla żółwi z grupy testudo. Niestety roślina jest wrażliwa (poza jaśminem zimowym, który jest toksyczny) na jesienne i zimowe przymrozki stąd nie przeżyje w naszych ogródkach do kolejnego sezonu. Natomiast warto jaśmin uprawiać jako roślina doniczkowa, aby zawsze zapewnić świeży pokarm podczas kwitnienia.

Pelargonie (Pelargonium sp.) – to powszechnie występująca na balkonach i tarasach roślina ozdobna. Jak się okazuje również jest jadana przez żółwie i to całkiem chętnie. Jeśli więc hodujecie żółwie w terrariach i nie macie możliwości stworzyć wybiegu zewnętrznego to może warto pomyśleć o posadzeniu pelargonii na balkonie. Dzięki temu zapewnicie urozmaicony dostęp do pokarmu. Pelargonie są roślinami lubiącymi słońce, więc bardzo dobrze rosną w miejscach słonecznych co warto wykorzystać, jeśli planujecie stworzyć naturalny wybieg dla żółwi.

Gerbera (Gerbera L.) – rodzaj bylin należący do rodziny astrowatych. Znana jest z kwiatów ciętych w wazonach, ale ostatnio zrobiła się również popularna do hodowli w doniczce. Jej kwiaty są przepiękne i oczywiście całkowicie jadalne przez gady. Mogą kwitnąc przez cały rok przy sprzyjających warunkach. Roślina nie jest wymagająca pod względem gleby jednak należy ją dość często podlewać. Można spróbować posadzić na podłożu dla żółwi lądowych w terrarium tworząc lekko tropikalne warunki.  

Gloksynia (Sinningia speciosa ang. Gloxinia) – Duże kielichowate kwiaty o aksamitnych płatkach i pięknych, żywych kolorach. Gloksynie mogą kwitnąć na czerwono, różowo, fioletowo, biało od maja do września. Jest popularna w sklepach ogrodniczych natomiast kapryśna w uprawie na parapecie. Po przekwitnieniu potrafi uschnąć (aczkolwiek może być to również okres spoczynku rośliny). Obrywanie świeżych kwiatów do karmienia żółwi również może źle wpłynąć na nią. Zaś sadzenie jej w zbiorniku może spowodować gnicie bulwy. Trzeba też uważać no młode dopiero co kupione sadzonki, gdyż z reguły są silnie nawożone i potraktowane pestycydami.  

Hebe (Veronica Hebe) – Rośliny tworzące dekoracyjne zwarte kępy na rabatach ogrodowych. Możne też uprawiać je w donicach. Stanowią doskonały element do stworzenia kompozycji roślinnych w terrariach Świetnie sprawdzą się również jako dekoracja wybiegów zewnętrznych o ekspozycji słonecznej i półcienistej. Hebe jest uwielbiana przez żółwie.

Liliowce (Hemerocallis) – to okazałe byliny tworzące duże kępy wysokości 30-100 cm. Liście mogą mieć wąskie, szablaste lub trawiaste. Łodygi kwiatowe są grube nagie sztywne zakończone wieloma kwiatami. Liliowce są niewybrednymi bylinami. Mogą rosnąć niemal na każdej glebie chociaż lubią nieco wilgotną zarówno w słońcu jak i w półcieniu samodzielnie bądź w grupach czy w kompozycjach z innymi kwiatami. Jadalne są tylko kwiaty (również przez człowieka), liście podawać sporadycznie. Natomiast należy unikać korzeni gdyż mogą okazać się trujące.

Hibiskus, Ktemia Syryjska (Hybiscus siryacus i sinensis) – Roślina pochodzi z terenów Chin, Tajwanu i Korei, a obecnie uprawiana jest w wielu regionach świata. Jest wolno rosnącym krzewem i dorasta do 2-3 m wysokości. Bardzo popularną rośliną w ogrodach przydomowych stąd warto w ich sąsiedztwie zaprojektować wybieg zewnętrzny. Po pierwsze dlatego, że kwiaty są uwielbiane przez żółwie, po drugie roślina daje sporo cienia, które da ukojenie zwierzętom podczas upalnych letnich dni.

(*) Niecierpek (Impatiens) to rodzaj roślin jednorocznych lub bylin, należąceych do rodziny niecierpkowatych (Balsaminaceae). Najliczniej występują na obszarach tropikalnych i subtropikalnych Afryki i Azji. Rodzimy dla Europy jest tylko jeden gatunek – niecierpek pospolity. Niecierpki kwitną w różnych kolorach przez cały sezon wegetacyjny. Nie lubią pełnego słońca dobrze więc sadzić je w towarzystwie większych gatunków w formie szpalerów, rabat. Kwiaty są jadalne przez żółwie, ale nie należy przesadzać z ich ilością, gdyż zawierają dużo szczawianów.

Pysznogłówka (Monarda) – to grupa roślin miododajnych należących do rodziny jasnotowatych  (Lamiaceae). Bylina w zależności od warunków osiąga 60-100cm wysokości. Kwiaty są w różnych kolorach: czerwone (‘Mahogany’), różowe (‘Cranberry Lace’) lub fioletowe (‘Balmy Lilac’). Kwitną przez większą część lata – zwykle od lipca do września. Podczas kwitnienia intensywnie pachnie i przyciąga sporo zapylaczy. Warta uwagi na wybiegach zewnętrznych, gdyż może być podawana żółwiom regularnie.

Nasturcja (łac. Tropaeolum) – to roślina należąca do rodziny nasturcjowatych. Pochodzi z Ameryki Południowej skąd znana jest jako przyprawa tradycyjna. Nasturcja jest rośliną jadalną również przez człowieka. Wyróżniają je intensywnie pomarańczowe (a nawet czerwone lub żółte) kwiaty oraz długie pędy, które mogą osiągać nawet 5 metrów długości. Charakterystyczne dla nasturcji są także ciemnozielone liście z lekko pofałdowanymi płatkami. Dają sporo cienia w przydomowych ogródkach co może się okazać przydatną informacją, aby zagospodarować wybieg zewnętrzny dla żółwia. Nasturcja zawiera szczawiany więc należy podawać jako urozmaicenie diety.

Nemezja (Nemesia) – to grupa roślin jednorocznych (rzadziej bylin), które łączy obfite, długie kwitnienie i niesamowite barwy kwiatów. Jeśli nie ma możliwości posadzić ich w ogrodzie zachęcam uprawiać je na balkonach, gdyż żółwie uwielbiają ich kwiaty. Można również spróbować zasadzić je w terrariach. Przy odrobinie szczęścia obficie zakwitną i będą cieszyć oko, podobnie jak żółwie w terrarium. Jest całkowicie przez nie jadalna.

Petunia, Surfinia i Calibrachoa – Ta sama grupa roślin balkonowych. Kwitną długo i obficie, zdobiąc balkony i tarasy przez cały sezon. Są to tanie rośliny, które można spotkać powszechnie w sklepach ogrodniczych, na bazarach i kwiaciarniach. Ich kwiaty są chętnie jadane przez żółwie co może ułatwić zróżnicowanie diety w sezonie kwitnienia.

Floks, płomyk (Phlox) – Najbardziej znany jest floks wiechowaty, klasyczna bylina wiejskich ogrodów, często kojarzona z latem. Kwitnie przez cały sezon, roztaczając przy tym niepowtarzalny aromat, który przyciąga owady jak i… żółwie. Roślina nadaje się do wybiegów zewnętrznych jak i terrariów w miejscach sąsiadujących z żarówką UV. Będzie zdobić wasze zbiorniki a przy tym ładnie pachnieć.

Róża (Rosa L.) – rodzaj popularnych krzewów należących do rodziny różowatych (Rosaceae). Znanych jest ok. 140 gatunków występujących na półkuli północnej. Występują w różnych formacjach leśnych i zaroślowych. Są krzewami i pnączami o kwiatach chętnie zapylanych przez owady. Są popularne w przydomowych ogrodach dzięki temu, że ładnie pachną i pięknie kwitną. Płatki kwiatów róży są bardzo lubiane przez żółwie, ale należy pamiętać aby nie karmić kwiatami ciętymi kupionymi w sklepie!  

Skalnica (Saxifraga) – grupa skalnych bylin, zwykle małe, średnie kępy. Tworzy urokliwe skalniaki które mogą zainspirować przy tworzeniu terrariów lub wybiegów zewnętrznych. Bardzo duża różnorodność form, liści, kwiatów. Lubiana przez żółwie stąd należy ją uchronić przed całkowitym zjedzeniem na wybiegu zewnętrznym.

Werbena, witułka (Verbena L.) – bardzo lubiana przez owady zapylające. Dobrze sobie radzi na stanowiskach położonych w pełnym słońcu lub półcinistych. Nie ma dużych wymagań glebowych. Można ją włączyć do kolekcji roślin ozdobnych na wybieg zewnętrzny. Z uwagi na dość spore rozmiary w czasie wegetacji (120cm) traktowana jest czasem jako krzew co warto wziąć pod uwagę przy planowaniu przestrzeni. Żółwiom podawać oszczędnie z uwagi na toksyczność niektórych odmian tej rośliny.

Bratki, zw. Fiołek ogrodowy (Viola ×wittrockiana Gams) – bardzo popularna roślina spotykana wczesną wiosna w sklepach ogrodniczych i na straganach. Często sadzona na balkonach jak i w formie ogrodowych rabat. Niektóre odmiany są również jadalne dla ludzi. Natomiast żółwie ucieszą się z każdej sztuki. Można spróbować posadzić w terrarium, jednak ich przetrwanie będzie zależeć od naszego pupila 🙂

Fiołek afrykański ( Saintpaulia ) – należy do najpopularniejszych roślin pokojowych, dostępnych w sprzedaży cały rok. Fiołek afrykański jest bardzo wrażliwy na zimno stąd raczej spotkamy go w doniczce na parapecie, ale można spróbować poradzić w terrarium, przy odrobinie szczęścia powinien kwitnąć przez cały rok. Jest bezpieczny dla żółwi.

Cynia (Zinnia) – Roślina osiągająca około 40 cm wysokości, ale są też odmiany karłowate wyrastające tylko do 20 cm i tworzące zwarte kępy. Cynia ma duże barwne kwiaty, które żółwie bardzo lubią stąd warto ją mieć w ogrodzie, aby urozmaicić ich dietę. Roślinę wysiewa się wprost do gruntu na początku maja i kwitnie dopiero w sierpniu co może być dużym atutem, kiedy inne gatunki żółwio-lubne już przekwitną.

Rośliny/zioła aromatyczne : lawenda, szałwia, tymianek, oregano, majeranek, rozmaryn (na tereny nasłonecznione) mięta, melisa (do miejsc półcienistych) Popularnych ziół ogrodowych chyba przedstawiać nie trzeba. Powinny być pierwszym wyborem przy planowaniu przestrzeni zarówno na wybiegach zewnętrznych jak i w terrariach. Zioła jadalne dla żółwi poza walorami zapachowymi i smakowymi maja również pozytywne właściwości zdrowotne, dzięki czemu możemy zapewnić gadom stały dostęp do świeżego pokarmu.

Klon polny (Acer campestre) – Nisko ugałęzione, gęste drzewo dorastające do 5-15 m wysokości i 8-12 m szerokości. Korona szerokostożkowata lub jajowata, niższe gałęzie często obwisają do ziemi. Zdecydowanie drzewo dające ukojenie przed pełnym słońcem. Mimo że liście mają dużą zawartość cukrów, można bezpiecznie tworzyć wybieg zewnętrzny w ich sąsiedztwie, gdyż zjedzenie sporadycznie liści klonu jest dla żółwi bezpieczne.

Akant długolistny (Acanthus longifolius) – jest byliną uprawianą w ogrodach od drugiej połowy XIX w. Tworzy bardzo atrakcyjne rozety z długich, kłujących, jaskrawozielonych i mocno powcinanych liści. Tworzy ciekawe rabaty z ogrodem skalnym na słonecznym stanowisku. Bezpieczny dla żółwi ale z uwagi na kolce warto je oberwać przed podaniem.

Wawrzyn (Laurus nobilis) – Spotykany w Basenie Morza Śródziemnego, Laurus to coraz popularniejsza roślina w uprawie doniczkowej. Cechuje się dość szybkim wzrostem oraz niewielkimi wymaganiami. Należy zapewnić jej możliwie najjaśniejsze stanowisko w domu i pamiętać o regularnym podlewaniu, pilnując jednak, aby nie doprowadzić do przelania podłoża. Laur może być sezonowo uprawiany w ogrodach i na tarasach. Liście wawrzynu szlachetnego nazywane „liściem laurowym” są jadalne i od wieków stanowią jedną z podstawowych przypraw w kuchni. Przez żółwie raczej niechętnie jedzony ale nawet jeśli się nim zainteresują można pozwolić im go zjeść.

Bambus ( Bamboo Fargesia ) – Coraz bardziej popularny w ogrodach przydomowych sadzony bezpośrednio w gruncie lub w donicach, stanowi często naturalny żywopłot a jednocześnie służy innym roślinom i zwierzętom za naturalny cień. Dość wymagająca roślina w uprawie. Nie jest trująca dla żółwi, chociaż gady uznają ją za niesmaczną. Za to bambus rośnie bardzo szybko i jest dla nich dobrą kryjówką.

Berberys zwyczajny, b. pospolity (Berberis vulgaris L.) – Dawniej berberys występował pospolicie w stanie naturalnym na całym obszarze Polski. Rósł na miedzach, zboczach, w zaroślach i na brzegach lasów. Dziś uprawiany w szkółkach leśnych i popularny w ogrodach. Świetnie się sprawdzi się na wybiegach zewnętrznych, aby dostarczyć potrzebnego cienia dla gadów. Z ciekawostek berberys stosowany jest do celów leczniczych (obecnie mocno ograniczony), pierwsze wzmianki pochodzą już od mieszkańców starożytnego Babilonu i Indii. W średniowieczu wykryto jego pozytywne działanie w przypadkach żółtaczki i malarii oraz jako środek przeciw schorzeniom wątroby. Napary i odwary z liści pobudzają wydzielanie soków trawiennych i są skuteczne w chorobach dróg żółciowych i wątroby. Berberys zalecano w przypadku braku apetytu, w kamicy żółciowej, w przewlekłym zapaleniu wątroby, nieżycie pęcherzyka żółciowego jako środek rozkurczowy również w kamicy nerkowej i w wielu innych przypadłościach. Berberys wykazuje działanie przeciwbakteryjne, przeciwpierwotniakowe, przeciwbiegunkowe, przeciwrakowe, przeciwcukrzycowe, obniżające ciśnienie, antydepresyjne i przeciwzapalne oraz obniża poziom cholesterolu. W przypadku żółwi, interesują się nim rzadko z uwagi na dość duże kolce, ale jako ozdoba i kryjówka sprawdzi się idealnie.

Budleja (Buddleja L.). – Nasza top propozycja w ogrodzie! Poza walorami estetycznymi i zapachowymi przyciąga mnóstwo motyli, jest swoistą oazą owadów. Żółwie na tym tle będą się cieszyć z wybiegu zewnętrznego a przy okazji znajdą trochę schronienia przed słońcem. Krzew ten kwitnie bardzo obficie i długo, zaczyna w czerwcu a kończy w październiku. Kwiaty buddeji są bardzo ozdobne i są jadalne dla żółwi. Roślina wieloletnia, ale wrażliwa na mrozy, trzeba ja przed zimą odpowiednio zabezpieczyć. Polecamy!

Kamelia japońska (Camellia japonica) – to roślina należąca do rodziny herbatowatych (Theaceae). W środowisku naturalnym występuje w Azji (w Chinach, Japonii oraz Korei), gdzie rośnie jako krzew. W Polsce jest dość rzadko uprawianą rośliną doniczkową z uwagi na dość duże wymagania. Nie stwierdzono w badania toksyczności jej kwiatów ale zachować umiar przy karmieniu żółwi, jeśli w ogóle się rośliną zainteresują.

Prusznik (Ceanothus) – to krzew o ozdobnych kwiatostanach. Różne odmiany prusznika, wyróżniające się oryginalnymi i pachnącymi kwiatami oraz dekoracyjnymi liśćmi, mogą być oryginalnym urozmaiceniem ogrodowych rabat oraz tarasów a przy tym naturalnym schronieniem i kryjówka dla żółwi. Sama roślina nie jest toksyczna, ale zawiera szkodliwe saponiny tak więc należy zachować umiar.

Czystek (Cistus sp.) – To krzew naturalnie rosnący w basenie Morza Śródziemnego i w Azji Zachodniej. Jest rośliną zimozieloną dorastająca do 1m, a jego listki przyjemnie pachną. Ma charakterystyczne kwiaty o średnicy 2,5-10 cm, przypominające pomarszczony papier. Płatki otwierają się rano a wraz zapadnięciem zmroku opadają. Kwiaty są białe, różowe, purpurowe i pojawiają się od maja do lipca. Tworząc szpaler z Czystka na wybiegu zewnętrznym, stworzysz naturalny żółwiowy krajobraz śródziemnomorskiej przyrody, jednak z uwagi na dużą ilość garbników może być niesmaczny dla żółwi.

Pigwowiec japoński (Chaenomeles japonica) – Krzew ten ma cierniste pędy oraz liście skórzaste. Kwiaty pojawiają się wczesną wiosną, przed rozwojem liści, w kolorze od jasnoróżowego do czerwonego. Są one bardzo dekoracyjne i przyciągają wiele owadów zapylających. Roślina przydatna w ogrodach do stworzenia naturalnego cienia. Można podawać kwiaty. Nie należy mylić z drzewem pigwy/

Posłonek rozesłany (Helianthemum nummularium) – to niska zimozielona krzewinka charakteryzująca się długim i bardzo obfitym okresem kwitnienia – od czerwca do września. Niestety nie jest chętnie przez żółwie jedzona, ale można spróbować podawać z uwagi na brak toksyn.

Kocanka włoska (Helichrysum italicum) – Roślina charakterystyczna dla fauny i flory południa Europy, ma srebrne, igiełkowate listki, które mają bardzo aromatyczny zapach, podobny do maggi, natomiast kwiaty są słodko-miodowe, ziołowe, lekko korzenne. Niektórym żółwiom smakują. Można posadzić bezpiecznie w zbiorniku.  

Trawa pampasowa (Cortaderia selloana) – znana także jako kortaderia i okolcz srebrzysty, należy do rodziny wiechlinowatych (Poaceae). Pochodzi z Ameryki Południowej, występuje m.in. w rejonie Pampa (stąd nazwa). To jedna z najpopularniejszych traw ozdobnych uprawianych w ogrodach. Uważana za nietoksyczną, ale ostra jak brzytwa i stanowi przyjemne, zacienione schronienie, żółwie zazwyczaj jej nie jedzą.

Wrzos zwyczajny, wrzos pospolity (Calluna vulgaris (L.) Hull) – jedyny gatunek rośliny wieloletniej z rodzaju wrzos (Calluna Salisb.) należącego do rodziny wrzosowatych (Ericaceae Juss.). Występuje w niemal całej Europie i przyległych obszarach Azji i Afryki. Stanowi naturalne schronienie dla zwierząt zamieszkujących obszary występowania. Należy jednak pamiętać, że jeśli kupisz roślinę wrzosu, która została sztucznie zabarwiona, nie powinieneś jej poddawać jako pokarm.

Escallonia sp. – charakteryzują się ciemnozielonymi, owalnymi i wąskimi liśćmi oraz różowymi lub czerwonymi kwiatami, które utrzymują się od lata do jesieni. Nie ma dowodów na to, że ten atrakcyjny krzew, często używany do żywopłotów, jest w jakikolwiek sposób toksyczny, niemniej jednak zalecamy karmienie go tylko jako niewielką część zróżnicowanej diety, ponieważ nie ma konkretnych dowodów na jego przydatność dla żółwi lądowych.

Forsycja (Forsythia) należy do rodziny oliwkowatych (Oleaceae). Ten krzew liściasty pochodzi z Azji, ale występuje pospolicie w wielu regionach świata. W Polsce jest jednym z najczęściej spotykanych krzewów na każdym osiedlu. Charakterystyczne żółte kwiaty są zwiastunem początku wiosny. Większość gatunków Forsycji uważa się za nietoksyczne, więc można karmić z umiarem kwiatami i liśćmi. Jednak liście Forsythia suspensa zawierają glikozyd filirynę, a ponieważ nie znamy mocy tego glikozydu, radzimy, Forsythie suspensa, karmić tylko kwiatami.

Żurawki (Heuchera) – to idealne rośliny do nasadzeń pod wysokimi drzewami gdzie uzyskamy dużo cienia. Dzięki tej roślinie moża uzyskać wspaniały efekt ozdobny kosztem niewielkiej ilości pracy. Są coraz bardziej popularne w ogrodach. Bezpieczny w karmieniu, ale bogaty w garbniki, więc podawaj go tylko jako część zróżnicowanej diety.

Funkia (Hosta) – Sadzonki funkii (inaczej hosty) sa bardzo popularne w polskich ogrodach, szczególnie o ekspozycji północnej i wschodniej, gdzie słońca jest mniej w ciągu dnia. Wynika to przede wszystkim z łatwości uprawy roślin tego gatunku. Wysoka zawartość saponiny; więc należy karmić z umiarem jako część zróżnicowanej diety. Mówi się, że jest toksyczny dla psów, kotów i koni.

Lilak pospolity (Syringa vulgaris) – Duży, krzew z licznymi odrostami korzeniowymi, tworzący zarośla. Dorasta do 4 m wysokości. Liście sercowate, żywozielone. Kwiaty zebrane w luźne wiechy pięknie pachną. Roślina preferuje stanowisko słoneczne lub lekko cieniste. Adaptuje się do różnych warunków glebowych, dobrze znosi suszę i środowisko miejskie. Pospolita w ogrodach. Kwiaty i liście bzu są dobre do karmienia żółwi jako część szerszej, zróżnicowanej diety. Polecamy!

Lagerstremia indyjska (Lagerstroemia indica Purpurea) – Kwitnie podobnie do lilaka pospolitego stąd nazywana jest Bzem Południa. Uznawana jest za jedną z najpiękniejszy roślin ozdobnych drzewiastych. Przyjmuje postać krzewu lub małego drzewa o szerokiej, rozłożystej koronie. Podawać żółwiom z umiarem w ramach zróżnicowanej diety z uwagi na brak dowodów na toksyczność.

Wiąz (Ulmus L.) – rodzaj drzew, rzadziej krzewów z rodziny wiązowatych. W zależności do odmiany może osiągnąć nawet 15m. Jest naturalnym cieniem dla roślin które źle znoszą pełne słońce. Nie ma dowodów na to, że gatunki wiązów są toksyczne. Polecamy karmić młodymi liśćmi jako element zróżnicowanej diety. (starsze liście mogą wchłonąć zanieczyszczenia z powietrza i gleby)

Pieciornik żółty (Potentilla fruticosa) – Występuje na rozległych obszarach strefy umiarkowanej półkuli północnej – w Ameryce Północnej, Azji i Europie. Jest łatwy w uprawie, rośnie szybko. Liście wypuszcza już na początku wiosny. Kwitnie prawie przez cały sezon letni od czerwca do sierpnia. Potentilla nie ma znanych zagrożeń, ale jest bogata w garbniki, które mogą nadać jej nieprzyjemny smak. Zawiera również gorzką tormentylinę glikozydową, dlatego należy ją podawać z umiarem.

Porzeczka kwitnąca ( Ribes sanguineum ) – Duży krzew o wysokości od 2m do 3,5m i podobnej szerokości. Bardzo efektownie kwitnie – białe kwiaty są zebrane w długie grona. Niektóre źródła podają, że młode liście wielu gatunków z rodzaju Ribes zawierają niewielkie ilości cyjanowodoru, ale nie ma dowodów na to, że dotyczy to porzeczki kwitnącej w związku z tym stanowi to niewielkie ryzyko. Natomiast liście tej rośliny zawierają garbniki, które mogą sprawić, że będą niesmaczne dla niektórych żółwi. Nie należy jednak karmić owocami porzeczki kwitnącej, chyba że żółw należy do gatunków owocożernych (Chelonoidis (Geochelone) carbonarius).

Tawuła (Spiraea sp.) – Krzew popularny do tworzenia kompozycji roślinnych w ogródku. Ozdobą są też kwiaty. Charakteryzuje się dużą mrozoodpornością i małymi wymaganiami glebowymi. Preferuje stanowisko słoneczne. Nie odnotowuje się problemów po zjedzeniu przez żółwie tej rośliny. Można bezpiecznie podawać jako pokarm dla żółwi jeśli im się spodoba.

Winogrono ( Vitis vinifera ) – nazywana także winoroślą winną, latoroślą winną – gatunek z rodziny winoroślowatych. Rośliny występują często w stanie dzikim i są przodkami roślin uprawnych z basenu Morza Śródziemnego. Szybkie przyrosty, dużo cienia i jadalne liście są atutem w tworzeniu schronienia dla żółwi. Należy jednak unikać owoców winogrona z uwagi na dużą ilość cukrów chyba że żółwie są owocożerne.